Το 2000, επί δημαρχίας Αβραμόπουλου, τοποθετήθηκε μαρμάρινη αναμνηστική πινακίδα επί του βράχου, στην οδό Θρασύλλου
Ο σχεδόν λησμονημένος από την Πολιτεία ήρωας φύλαγε τη γαλανόλευκη στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης το 1941
Το απόγευμα της 28ης Οκτωβρίου 2025, η Εύξεινος Λέσχη Αργους Ορεστικού διοργάνωσε την Ευξείνιο Στράτα, στη μνήμη του Κωνσταντίνου Κουκίδη, φρουρού της ελληνικής σημαίας στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης το 1941, που αυτοκτόνησε τυλιγμένος με τη γαλανόλευκη, όταν οι Γερμανοί ύψωσαν στον Παρθενώνα τη σβάστικα.
Από τον Δημήτρη Καπράνο
Ας θυμηθούμε σήμερα τον σχεδόν λησμονημένο από την Πολιτεία ήρωα. Ο συγγραφέας Ιωάννης Γιαννόπουλος εξηγεί ότι, κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου, η Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (ΕΟΝ) – Τμήμα Θησείου είχε αποφασίσει τα μέλη της να εκτελούν καθήκοντα φρουρού της σημαίας στην Ακρόπολη.
Στις 27/4/1941, καθήκοντα σκοπού εκτελούσε ο δεκαεπτάχρονος Πόντιος Κωνσταντίνος Κουκίδης, που δεν ήταν εύζωνας, αλλά μέλος της ΕΟΝ Θησείου. Στις 8 το πρωί της Κυριακής 27 Απριλίου 1941, όταν οι Γερμανοί του μηχανοκίνητου αποσπάσματος με επικεφαλής τον ίλαρχο Γιάκομπι έφτασαν στον Ιερό Βράχο, ζήτησαν από τον φρουρό να κατεβάσει τη σημαία. Εκείνος την κατέβασε και, αντί να την παραδώσει σε εκείνους, τυλίχτηκε με αυτήν και έπεσε ηρωικά από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και σκοτώθηκε.
Υπάρχουν αξιόπιστες μαρτυρίες για το γεγονός αυτό, με κυριότερη αυτήν του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, μακαριστού Χρυσάνθου, που γράφει στο ημερολόγιό του: «Ο Ελλην φρουρός της ελληνικής σημαίας επί της Ακροπόλεως, μη θελήσας να παραστή μάρτυς του θλιβερού θεάματος της αναρτήσεως της εχθρικής σημαίας, ώρμησεν εκ της Ακροπόλεως κρημνισθείς και εφονεύθη». Ο διακεκριμένος ιστορικός Νίκολας Χάμοντ γράφει: «Την 27ην Απριλίου 1941, λίγο προτού χαράξει, όλα ήταν κλειστά. Τότε έμαθα ότι οι Γερμανοί διέταξαν τον φρουρό της Ακρόπολης να κατεβάσει το ελληνικό σύμβολο. Πράγματι, εκείνος την υπέστειλε, τυλίχθηκε με αυτήν και αυτοκτόνησε πέφτοντας από τον βράχο».
Η εφημερίδα «Daily Mail», στο από 9 Ιουνίου 1941 άρθρο της, ανέφερε: «Ο Κώστας Κουκίδης, Ελληνας στρατιώτης ο οποίος φρουρούσε το εθνικό σύμβολο των Ελλήνων πάνω στην Ακρόπολη, τυλιγμένος με τη γαλανόλευκη εφόρμησε στο κενό και αυτοκτόνησε (27/4/1941)». Το γεγονός με βάση μαρτυρίες επιζώντων περιγράφει ο ερευνητής ιστορικός Κώστας Κωστόπουλος: «Ο ήρωας στρατιώτης, χτυπώντας πάνω στα βράχια στη διαδρομή της πτώσεώς του στον γκρεμό από τον Βράχο της Ακροπόλεως, όταν τελικά κατρακυλώντας έπεσε στην οδό Θρασύλλου στην Πλάκα είχε πολτοποιηθεί και η στολή του ήταν καταξεσκισμένη. Οταν τον περιμάζεψαν δύο τρεις κάτοικοι της Πλάκας δεν βρήκαν τίποτε επάνω του, εκτός από ένα τσαλακωμένο δελτάριο, στο οποίο έγραφε πολύ κακογραμμένα το όνομα του παραλήπτη, “Κωνσταντίνος Κουκίδης”.
Ο αντιστασιακός Χαράλαμπος Ρούπας σε δημοσίευμά του περιγράφει την προσωπική του εμπειρία από σχετική έρευνα που έκανε πολύ αργότερα. Ψάχνοντας, βρήκαν ένα συνταξιούχο τσαγκάρη, ο οποίος ήταν γιος του παγοπώλη, ο οποίος με το καροτσάκι του πάγου τον πήρε και τον πήγε στο Α΄ Νεκροταφείο και ο οποίος τους είπε: “Εκείνη την ημέρα είχαμε κλεισθεί στα σπίτια μας, όπως όλη η Αθήνα. Εγώ τότε ήμουν 16 χρονών. Ακούσαμε στον δρόμο μια γριά που στρίγγλιζε. Πεταχτήκαμε στον δρόμο δύο τρεις για να δούμε τι συμβαίνει, και τότε είδαμε το τραγικό αυτό θέαμα.
Ενα χιλιοστραπατσαρισμένο πτώμα ντυμένο στο χακί και μια σημαία γύρω του ματωμένη. Χαρτιά, πορτοφόλι κ.λπ. δεν βρέθηκαν επάνω του, εκτός από ένα δελτάριο που έγραφε το όνομά του. Το δελτάριο το κράτησε ένας φίλος του πατέρα μου – επειδή ο πατέρας μου και εγώ μοιράζαμε κολόνες πάγου στα σπίτια, είχαμε ένα καρότσι. Το έβαλαν το παλικάρι μέσα μαζί με τη σημαία, το σκέπασαν με μια κουβέρτα και το πήγαν μαζί με τον φίλο του στο Α΄ Νεκροταφείο. Εκεί βρήκαν ένα παπά και του είπαν τι είχε συμβεί. Ο παπάς τούς πήγε σε έναν ανοιχτό τάφο, τύλιξαν το παλικάρι με ό,τι είχε μείνει από τη σημαία και έπειτα το έθαψαν εκεί. Το τραγικό περιστατικό μαθεύτηκε από στόμα σε στόμα, και σε μικρό χρονικό διάστημα το είχε μάθει όλη η Αθήνα”.
Η εκπαιδευτικός Πόπη Πασπαλιάρη, στην εκπομπή “Αληθινά Σενάρια” της ΕΡΤ, δήλωσε ότι γνώριζε την οικογένεια Κουκίδη, η οποία ήλθε με πλοίο από τον Πόντο στο Κατάκωλο και από εκεί πήγαν στη Γαστούνη. Μετά τον θάνατο του συζύγου της, η μητέρα Φωτεινή με τον μικρό Κωνσταντίνο ήλθε στην Αθήνα ως υπηρέτρια στο σπίτι της Μαρίας Σπηλιοπούλου. Η υπόθεση ξεχάστηκε έως το 1982, όταν οι συγγραφείς Κώστας Χατζηπατέρας και Μαρία Φαφαλιού ανέφεραν τη θυσία του Κουκίδη στο λεύκωμά τους, “Μαρτυρίες ’40-’41”. Το 1989, ο Κωνσταντίνος Πλεύρης ανέφερε πως το γεγονός είναι αληθινό και είπε ότι κατέχει όλο τον φάκελο από το Γενικό Επιτελείο Στρατού. Το 1994, το λεύκωμα του ΚΚΕ “Επεσαν για τη ζωή” ανέφερε τη θυσία του Κουκίδη, ενώ ο Μανώλης Γλέζος είχε προτείνει τη μετονομασία πλατείας σε “πλατεία Κωνσταντίνου Κουκίδη”.
Η ύπαρξη του Κουκίδη ως στρατιώτη ή εύζωνα δεν πιστοποιείται. Ο επικεφαλής της ΔΙΣ/ΓΕΣ (Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού), αντιστράτηγος Ιωάννης Κακουδάκης, σε συνεντεύξεις του στην ΕΤ1 (2000) και στο περιοδικό “Πόλεμος και Ιστορία” (2001), ανέφερε πως ύστερα από σχετικές έρευνες που έγιναν στα αρχεία των Ενόπλων Δυνάμεων και σε δημόσιες υπηρεσίες δεν βρέθηκε κανένα σχετικό στοιχείο. Το 2000, επί δημαρχίας Δημητρίου Αβραμόπουλου, τοποθετήθηκε μαρμάρινη αναμνηστική πινακίδα επί του βράχου στην οδό Θρασύλλου, που έπεσε ο ήρωας φρουρός, όπου κάθε χρόνο τελείται ανελλιπώς επιμνημόσυνη δέηση με πρωτοβουλία της Πανελληνίου Ενώσεως Ποντίων Αξιωματικών “Αλέξανδρος Υψηλάντης”».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου